Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

to know by experience

  • 1 calleo

    callĕo, ēre, v. n. and a. [callum].
    I.
    Neutr.
    A.
    Lit., to be callous, to be thickskinned (rare):

    plagis costae callent,

    Plaut. Ps. 1, 2, 4; Caecil. ap. Non. p. 258, 10:

    callent rure manus,

    Auct. Aetn. 260; Plin. 11, 37, 84, § 211.—
    B.
    Trop.
    * 1.
    To be hardened, insensible, unfeeling: in illis rebus exercitatus animus callere jam debet atque omnia minoris existimare, Serv. Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 2; cf. callisco.—
    2.
    To be practised, to be wise by experience, to be skilful, versed in; in a pun on the literal sense A. supra:

    callum aprugnum callere aeque non sinam,

    Plaut. Poen. 3, 2, 2; cf. id. ib. v. 1; so id. Pers. 2, 5, 4:

    omnes homines ad suum quaestum callent,

    id. Truc. 5, 40 (cf. id. ib. 2, 4, 62: callidus ad quaestum); Amm. 15, 2, 4: melius quam viri callent mulieres, Att. ap. Non. p. 257, 31 (Trag. Rel. v. 28 Rib.):

    satin' astu et fallendo callet?

    id. ib. p. 258, 6 (Trag. Rel. v. 475 ib.):

    quod periti sumus in vitā atque usu callemus magis,

    id. ib. 258, 5:

    si in re navali, cujus esset ignarus, offendisset, eo plus in ea, quorum usu calleret, spei nactus,

    Liv. 35, 26, 10:

    cottidiano usu ejus (negotii) callebant,

    Val. Max. 8, 12, 1; Plin. 8, 25, 38, § 91; 9, 29, 46, § 86:

    augurandi studio Galli praeter caeteros callent,

    Just. 24, 4, 3: arte, Ser. ap. Non. p. 258, 2; Sol. 8:

    bellis callere,

    by military experience, Sil. 6, 90 sq.: fidibus, App. Flor. n. 18.—
    II.
    Act., to know by experience or practice, to know, have the knowledge of, understand (freq., esp. in the poets;

    in Cic. very rare): memini et scio et calleo et commemini,

    Plaut. Pers. 2, 1, 8; cf. id. ib. 3, 1, 52; id. Poen. 3, 1, 71:

    cuncta perdocte callet,

    id. Most. 1, 3, 122:

    alicujus sensum,

    Ter. Ad. 4, 1, 17: istaec malitiosa non tam calleo, Afran. ap. Non. p. 482, 10 (Com. Rel. v. 124 Rib.):

    in colubras callet cantiunculam,

    Pompon. ib. 482, 9 (Com. Rel. v. 118 ib.):

    jura,

    Cic. Balb. 14, 32; Gell. 16, 10, 3:

    urbanas rusticasque res pariter,

    Liv. 39, 40, 4:

    artem,

    Tac. A. 13, 3:

    legitimum sonum digitis callemus et aure,

    Hor. A. P. 274 al. —
    (β).
    With inf. as object: multaque de rerum mixturā dicere callent, * Lucr. 2, 978; Hor. C. 4, 9, 49; Juv. 4, 142; Pers. 5, 105.—
    (γ).
    With acc. and inf.: quem Marcellini consiliarium fuisse callebant, Sisenn. ap. Non. p. 258, 8.—
    (δ).
    With rel.-clause:

    quo pacto id fieri soleat, calleo,

    Ter. Heaut. 3, 2, 37.—Hence, callens, entis, P. a., acquainted with, versed in, skilful, expert (very rare):

    qui sunt vaticinandi callentes,

    Plin. 21, 31, 105, § 182:

    utriusque linguae,

    Gell. 17, 5, 3:

    bellandi,

    Amm. 16, 12, 32.—
    * Adv.: callenter, skilfully, cunningly; for the class. callide, App. M. 4, p. 150, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > calleo

  • 2 experior

        experior pertus, īrī, dep.    [1 PAR-], to try, prove, test, experience, endure: hanc nunc experiamur, T: eos (amicos): vim eius (veneni) esse in servo: eandem belli fortunam, Cs.: laborem, V.: procos priores, seek to win back, V.: quidve ferat Fors, Virtute experiamur: quantum audeatis, L.: experiundo scies, T.: experiendo cognovi: In experiundo ut essem, i. e. might have a full trial, T.: exorabile numen Fortasse experiar, may find, Iu. —In perf, to have tried, have learned, have experienced, know by experience: expertus es istius perfidiam: quod genus nullo telo traici posse, Cs.: metum fecerant expertis Gallicā clade, L.: expertus (eum) fidelem in Ganymede, H.: experto credite, quantus adsurgat, V.: expertus bellis animus, Ta. — To measure strength with, contend with: ut interire quam Romanos non experiri mallet, N.: Turnum in armis, V.— To try, undertake, attempt, make trial, undergo, experience: Bis terque expertus frustra, H.: Omnia priusquam armis, resort to everything before using, T.: omnia de pace: extremum auxilium, the last resort, Cs.: extrema omnia, S.: (terram) colendo facilem, find, V.: iudicium populi R., submit to, L.: experiar certe, ut hinc avolem: ut sine armis reduceret, etc., N.: vi contra vim experiundum putavit.— To try by law, go to law: Caecinae placuit experiri: alquid summo iure, submit to trial.
    * * *
    experiri, expertus sum V DEP
    test, put to the test; find out; attempt, try; prove, experience

    Latin-English dictionary > experior

  • 3 experior

    ex-pĕrĭor, pertus ( act. experiero, Varr. L. L. 8, 9, 24 dub.), 4, v. dep. a. [ex- and root per-; Sanscr. par-, pi-parmi, conduct; Gr. peraô, pass through; poros, passage; peira, experience; Lat. porta, portus, peritus, periculum; Germ. fahren, erfahren; Eng. fare, ferry], to try a thing; viz., either by way of testing or of attempting it.
    I.
    To try, prove, put to the test.
    A.
    In tempp. praes. constr. with the acc., a rel. clause, or absol.
    (α).
    With acc.:

    habuisse aiunt domi (venenum), vimque ejus esse expertum in servo quodam ad eam rem ipsam parato,

    Cic. Cael. 24, 58:

    taciturnitatem nostram,

    id. Brut. 65, 231:

    amorem alicujus,

    id. Att. 16, 16, C, 1:

    his persuaserant, uti eandem belli fortunam experirentur,

    Caes. B. G. 2, 16, 3:

    judicium discipulorum,

    Quint. 2, 5, 12:

    in quo totas vires suas eloquentia experiretur,

    id. 10, 1, 109:

    imperium,

    Liv. 2, 59, 4:

    cervi cornua ad arbores subinde experientes,

    Plin. 8, 32, 50, § 117 et saep.—

    With a personal object: vin' me experiri?

    make trial of me, Plaut. Merc. 4, 4, 29:

    hanc experiamur,

    Ter. Hec. 5, 2, 12 Ruhnk.:

    tum se denique errasse sentiunt, cum eos (amicos) gravis aliquis casus experiri cogit,

    Cic. Lael. 22, 84:

    in periclitandis experiendisque pueris,

    id. Div. 2, 46, 97.—So with se. reflex., to make trial of one's powers in any thing:

    se heroo (versu),

    Plin. Ep. 7, 4, 3 [p. 694] variis se studiorum generibus, id. ib. 9, 29, 1:

    se in foro,

    Quint. 12, 11, 16.—
    (β).
    With a rel.-clause, ut, etc.: vosne velit an me regnare era quidve ferat Fors, Virtute experiamur, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 204, ed. Vahl.):

    lubet experiri, quo evasuru'st denique,

    Plaut. Trin. 4, 2, 93:

    experiri libet, quantum audeatis,

    Liv. 25, 38, 11; cf. Nep. Alcib. 1, 1:

    in me ipso experior, ut exalbescam, etc.,

    Cic. de Or. 1, 26, 121; cf. with si:

    expertique simul, si tela artusque sequantur,

    Val. Fl. 5, 562.—
    (γ).
    Absol.:

    experiendo magis quam discendo cognovi,

    Cic. Fam. 1, 7, 10:

    judicare difficile est sane nisi expertum: experiendum autem est in ipsa amicitia: ita praecurrit amicitia judicium tollitque experiendi potestatem,

    id. Lael. 17, 62.—
    B.
    In the tempp. perf., to have tried, tested, experienced, i. e. to find or know by experience:

    benignitatem tuam me experto praedicas,

    Plaut. Merc. 2, 2, 18:

    omnia quae dico de Plancio, dico expertus in nobis,

    Cic. Planc. 9, 22:

    experti scire debemus, etc.,

    id. Mil. 26, 69:

    illud tibi expertus promitto,

    id. Fam. 13, 9, 3:

    dicam tibi, Catule, non tam doctus, quam, id quod est majus, expertus,

    id. de Or. 2, 17, 72:

    puellae jam virum expertae,

    Hor. C. 3, 14, 11; 4, 4, 3; cf. Quint. 6, 5, 7:

    mala captivitatis,

    Sulp. Sev. 2, 22, 5:

    id opera expertus sum esse ita,

    Plaut. Bacch. 3, 2, 3:

    expertus sum prodesse,

    Quint. 2, 4, 13:

    expertus, juvenem praelongos habuisse sermones,

    id. 10, 3, 32:

    ut frequenter experti sumus,

    id. 1, 12, 11.—

    Rarely in other tenses: et exorabile numen Fortasse experiar,

    may find, Juv. 13, 103.—
    C.
    To make trial of, in a hostile sense, to measure strength with, to contend with:

    ut interire quam Romanos non experiri mallet,

    Nep. Ham. 4, 3:

    maritimis moribus mecum experitur,

    Plaut. Cist. 2, 1, 11:

    ipsi duces cominus invicem experti,

    Flor. 3, 21, 7; 4, 10, 1; cf.:

    hos cum Suevi, multis saepe bellis experti, finibus expellere non potuissent,

    Caes. B. G. 4, 3, 4:

    Turnum in armis,

    Verg. A. 7, 434.
    II. A.
    In gen.:

    qui desperatione debilitati experiri id nolent, quod se assequi posse diffidant. Sed par est omnes omnia experiri, qui, etc.,

    Cic. Or. 1, 4; cf.:

    istuc primum experiar,

    Plaut. Truc. 2, 7, 47:

    omnia experiri certum est, priusquam pereo,

    Ter. And. 2, 1, 11:

    omnia prius quam, etc.,

    Caes. B. G. 7, 78, 1:

    extrema omnia,

    Sall. C. 26, 5; cf.

    also: sese omnia de pace expertum,

    Caes. B. C. 3, 57, 2:

    libertatem,

    i. e. to make use of, enjoy, Sall. J. 31, 5:

    late fusum opus est et multiplex, etc.... dicere experiar,

    Quint. 2, 13, 17:

    quod quoniam me saepius rogas, aggrediar, non tam perficiundi spe quam experiundi voluntate,

    Cic. Or. 1, 2.—With ut and subj.:

    nunc si vel periculose experiundum erit, experiar certe, ut hinc avolem,

    Cic. Att. 9, 10, 3:

    experiri, ut sine armis propinquum ad officium reduceret,

    Nep. Dat. 2, 3.—
    B.
    In partic., jurid. t. t., to try or test by law, to go to law:

    aut intra parietes aut summo jure experietur,

    Cic. Quint. 11, 38; cf.:

    in jus vocare est juris experiundi causa vocare,

    Dig. 2, 4, 1; 47, 8, 4:

    a me diem petivit: ego experiri non potui: latitavit,

    Cic. Quint. 23, 75; Liv. 40, 29, 11:

    sua propria bona malaque, cum causae dicendae data facultas sit, tum se experturum,

    Liv. 3, 56, 10:

    postulare ut judicium populi Romani experiri (liceat),

    id. ib. —Hence,
    1.
    expĕrĭens, entis, P. a. (acc. to II.), experienced, enterprising, active, industrious (class.):

    homo gnavus et industrius, experientissimus ac diligentissimus arator,

    Cic. Verr. 2, 3, 21, § 53:

    promptus homo et experiens,

    id. ib. 2, 4, 17, §

    37: vir fortis et experiens,

    id. Clu. 8, 23:

    vir acer et experiens,

    Liv. 6, 34, 4:

    comes experientis Ulixei,

    Ov. M. 14, 159:

    ingenium,

    id. Am. 1, 9, 32. —With gen.:

    genus experiens laborum,

    inured to, patient of, Ov. M. 1, 414:

    rei militaris experientissimi duces,

    Arn. 2, 38 init.; cf. Vulg. 2 Macc. 8, 9.— Comp. appears not to occur.—
    2.
    expertus, a, um, P. a. (acc. to I.), in pass. signif., tried, proved, known by experience (freq. after the Aug. per.):

    vir acer et pro causa plebis expertae virtutis,

    Liv. 3, 44, 3:

    per omnia expertus,

    id. 1, 34, 12:

    indignitates homines expertos,

    id. 24, 22, 2:

    dulcedo libertatis,

    id. 1, 17, 3:

    industria,

    Suet. Vesp. 4:

    artes,

    Tac. A. 3, 17: saevitia, Prop. 1, 3, 18:

    confidens ostento sibi expertissimo,

    Suet. Tib. 19.—With gen.:

    expertos belli juvenes,

    Verg. A. 10, 173; cf. Tac. H. 4, 76.— Comp. and adv. appear not to occur.

    Lewis & Short latin dictionary > experior

  • 4 calleō

        calleō —, —, ēre    [callum], to be callous; hence, fig., to be experienced, be skilful, be versed: in ea, quorum usu calleret, L. — To know by experience, be skilled in, have the knowledge of, understand: illius sensum, T.: iura: urbanas rusticasque res pariter, L.: sonum digitis et aure, H.: Duram pauperiem pati, to know how, H.: deprendere, Iu.: quo pacto id fieri soleat calleo, T.
    * * *
    callere, callui, - V
    be calloused/hardened; grow hard; be experienced/skilled, understand; know how

    Latin-English dictionary > calleō

  • 5 nōvī

        nōvī    perf. of nosco.
    * * *
    novisse, notus V PERFDEF
    know, know of; know how, be able (to); experience; (PERF form, PRES force); know; be familiar/acquainted/conversant with/aware of; accept, recognize

    Latin-English dictionary > nōvī

  • 6 ūsus

        ūsus ūs, m    [1 AV-], use, practice, employment, exercise, enjoyment: virtus in usu sui tota posita est; usus autem eius, etc.: rerum necessarium, Cs.—Poet., use, wear: Ferreus adsiduo consumitur anulus usu, O.: silices tenuantur ab usu, O.— Use, practice, exercise: usu cottidiano efficiunt, uti, etc., Cs.: adsiduus usus uni rei deditus: rerum maximarum.—In law, in the phrase, usus et fructus (late, ususfructus), the use and enjoyment, usufruct: usus enim eius fundi et fructus testamento viri fuerat Caesenniae.— Use, experience, discipline, acquired skill, training: Da. provinciam Cepisti duram. Ge. mi usus venit, hoc scio, i. e. I know it by experience, T.: quid enim abest huic homini?... ususne rerum? experience in affairs?: usum in re p. magnum habere: nullius usūs existimari, Cs.: nauticarum rerum, Cs.: aut belli usum aut studia volgi amissurus, S.: usu sapientiāque praestantes, N.: seris venit usus ab annis, O.— Use, habit, usage, custom, practice: usum loquendi populo concessi: usum belli habere, Cs.: (vitulos) ad studium atque usum formabis agrestem, V.: cadent vocabula, si volet usus, H.— Intercourse, familiarity, association, intimacy, society: domesticus: in tanto usu nostro tantāque amicitiā: ut insinuaret se in quam maxime familiarem usum, L.: nec longo cognitus usu, O.— Use, usefulness, value, utility, benefit, profit, advantage: levis fructus, exiguus usus: propter lini inopiam atque eius usūs inscientiam, Cs.: naves non eundem usum celeritatis habebant, capacity, Cs.: Natis in usum laetitiae scyphis Pugnare, service, H.: Quidve ad amicitias, usus rectumne trahat nos, H.: plures quam quot satis in usum erant ignes, L.: (pars Numidiae) specie quam usu potior, better in appearance rather than in real value, S.— As dat predic.: ea, quae sunt usui ad armandas navīs, which are of use, Cs.: esse mihi magno usui, of great service: peritos legum ad condenda nova iura usui fore credebant, L.—In the phrase, ex usu, advantageous, serviceable, useful: declararent, utrum proelium ex usu esset necne, Cs.: quod ex usu rei p. sit.— Use, occasion, need, want, necessity: illum usum provinciae supplere: quae belli usūs poscunt, suppeditare, L.—In phrases with sum, there is need, it is necessary, it becomes requisite, there is occasion: An quoiquamst usus homini, se ut cruciet? is it necessary for any man to torture himself? T.: equitum impetum, cum adesset usus, sustinere, Cs.: de ceteris studiis alio loco dicemus, si usus fuerit, if there shall be occasion: navīs, quibus usus non est, omnīs praecidisse: quibus (navibus) consuli usus non esset, L.: nunc viribus usus, V.: Non usus factost mihi nunc hunc intro sequi, i. e. it does not suit me, etc., T.: alii offerunt se, si quo usus operae sit, L.—In phrases with venio, it becomes necessary, occasion arises: Non usus veniet, spero, T.: ut, si usus veniat, suum quisque locum teneat, if occasion should arise, Cs. —In the phrase, usu venit, it happens, it occurs, it befalls: idem mihi usu venit in causā optimā: si id culpā senectutis accideret, eadem mihi usu venirent: id quod usu venerat, actually occurred, N.: quod haec de Vercingetorige usu ventura opinione perceperat, Cs.: usu venire ut abhorreant, etc.
    * * *
    use, enjoyment; experience, skill, advantage; custom

    Latin-English dictionary > ūsus

  • 7 gnovi

    gnovisse, gnotus V PERFDEF
    know, know of; know how, be able (to); experience; (PERF form, PRES force); know; be familiar/acquainted/conversant with/aware of; accept, recognize

    Latin-English dictionary > gnovi

  • 8 video

    vĭdĕo, vīdi, vīsum, 2 (viden', i.e. videsne, Plaut. Ep. 2, 2, 37; Ter. Eun. 2, 2, 10; 2, 2, 34; 4, 6, 16; Cat. 61, 98; Tib. 2, 2, 17; Verg. A. 6, 779; inf. viderier, Cic. Dom. 53, 136; Ter. Hec. 5, 1, 33:

    vidĕ,

    Plaut. Ps. 1, 1, 46), v. a. and n. [Sanscr. root vid-, vēda, know; vindāmi, find; cf. vēda-s, sacred book; Gr. root id, Wid-, in eidon, saw; oida, know; Germ. wissen; Engl. wit, wot], to see, perceive, with the eyes (syn. cerno).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.: Ph. Tun' me vidisti? Sc. Atque his quidem oculis. Ph. Carebis, credo, Qui plus vident, quam quod vident. Sc. Numquam hercle deterrebor, Quin viderim id quod viderim, Plaut. Mil. 2, 4, 15 sq.:

    clare oculis video,

    id. ib. 3, 1, 35:

    nos enim ne nunc quidem oculis cernimus ea, quae videmus, etc.,

    Cic. Tusc. 1, 20, 46; id. de Or. 3, 40, 161:

    Considium, quod non vidisset, pro viso sibi renuntiasse,

    Caes. B. G. 1, 22 fin.:

    mulieres et pueri qui visum processerant,

    Sall. J. 94, 5:

    ut juvat pastas oves Videre properantes domum! Videre fessos vomerem inversum boves Collo trahentes languido!

    Hor. Epod. 2, 62 sq.:

    serpentes atque videres Infernas errare canes,

    id. S. 1, 8, 35 et saep.—With ut and ind. (poët.):

    viden', ut geminae stant vertice cristae?

    Verg. A. 6, 779:

    viden' ut faces Splendidas quatiunt comas?

    Cat. 61, 77.—With ut and subj.:

    nonne vides, ut tota tremor pertemptet equorum Corpora?

    Verg. G. 3, 250:

    nonne vides ut... Antennae gemant?

    Hor. C. 1, 14, 3.— Pass.:

    ubi sol sex mensibus continuis non videtur,

    Varr. R. R. 1, 2, 4:

    a se disertos visos esse multos,

    Quint. 8, praef. § 13; cf. id. 12, 1, 21:

    consulis ante pedes ire viderer eques,

    Ov. P. 4, 9, 18.— Absol., to see, i. e. to have the eyes open, to be awake, Verg. E. 6, 21.— Impers. pass.: De. Vide sis modo etiam. Ly. Visum'st, Plaut. Merc. 2, 2, 52; id. As. 3, 3, 95.—
    2.
    Transf.
    a.
    Of things ( poet.), to see:

    (Apenninus) Gallica rura videt,

    Luc. 2, 429:

    et casus abies visura marinos,

    i. e. to experience, Verg. G. 2, 68.—
    b.
    Of places, etc., to look out on, afford a view of (post-Aug.):

    triclinium hortum et gestationem videt,

    Plin. Ep. 2, 17, 13.—
    c.
    Of the other senses, to perceive, observe any thing:

    vidistin' toto sonitus procurrere caelo?

    Prop. 2, 16 (3, 8), 49:

    mugire videbis Sub pedibus terram et descendere montibus ornos,

    Verg. A. 4, 490:

    tum videres Stridere secretā divisos aure susurros,

    Hor. S. 2, 8, 77:

    naso poljam haec quidem videt plus quam oculis,

    Plaut. Mil. 4, 6, 44.—
    B.
    In partic., to see on purpose, to look at any thing:

    vide sis signi quid siet,

    Plaut. Am. 2, 2, 155; cf.:

    vide, tali ubi sint,

    id. Most. 1, 3, 151:

    illud vide, os ut sibi distorsit carnufex,

    Ter. Eun. 4, 4, 3:

    vide, si non os inpudens Videtur,

    id. ib. 5, 1, 23; cf.:

    specta me, a threatening expression,

    Plaut. As. 1, 2, 19 al.: quin tu me vides? only look at me! i. e. see what I have done! Cic. Pis. 25, 61.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to see with the mind's eye, to perceive, mark, observe, discern, understand, comprehend, be aware, know, etc. (class.;

    syn. percipio): ad te, ut video, comminus accessit,

    Cic. Att. 2, 2, 2:

    quem exitum ego tam video animo, quam ea, quae oculis cernimus,

    id. Fam. 6, 3, 2:

    aperte enim adulantem nemo non videt,

    sees through, detects, id. Lael. 26, 99:

    si dormientes aliquid animo videre videamur,

    id. Ac. 2, 40, 125:

    aliquid in somnis,

    id. N. D. 1, 29, 82:

    somnia,

    id. Div. 2, 71, 147:

    quod ego, cur nolim, nihil video,

    id. Fam. 9, 6, 2:

    nonne vobis videtur is animus qui plus cernat et longius, videre se ad meliora proficisci: ille autem cui obtusior est acies non videre?

    id. Sen. 23, 83.—With comp., plus, etc.:

    ut is qui illusus sit plus vidisse videatur,

    to have seen farther, had more insight, Cic. Lael. 26, 99:

    videre acutius atque acrius vitia in dicente quam recta,

    id. de Or. 1, 25, 116:

    aliena melius videre et dijudicare,

    Ter. Heaut. 3, 1, 97 (95): cum me vidisse plus fateretur, se speravisse meliora, that I had seen farther, Cic. Phil. 2, 15, 39; cf.:

    sin autem vos plus in re publicā vidistis,

    id. Imp. Pomp. 22, 64; cf.:

    vos universos in consule deligendo plurimum vidisse fateantur,

    id. Agr. 2, 37, 103:

    di vatesque eorum in futurum vident,

    Liv. 6, 12.—With two accs.:

    quem virum Crassum vidimus,

    Cic. Sen. 17, 61; cf.:

    officiorum conjunctione me privatum videbam,

    id. Brut. 1, 1:

    cum invidiosum se propter nimias opes viderit,

    Just. 32, 4, 4.—With ut and ind. (poët.):

    nonne vides, croceos ut Tmolus odores, India mittit ebur,

    Verg. G. 1, 56.—
    B.
    In partic.
    1.
    To look at, look to, consider, to think or reflect upon (cf.:

    reputo, considero): duae condiciones sunt: utram tu accipias, vide,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 118:

    nunc ea videamus, quae contra ab his disputari solent,

    Cic. Ac. 2, 13, 40:

    id primum videamus, quātenus amor in amicitiā progredi debeat,

    id. Lael. 11, 36:

    sed videamus Herculem ipsum,

    id. Tusc. 2, 8, 20 Klotz ad loc.:

    quamobrem et haec videnda et pecuniae fugienda cupiditas,

    id. Off. 1, 20, 68:

    te moneo: videas etiam atque etiam et consideres, quid agas, quo progrediare, etc.,

    id. Verr. 2, 5, 68, § 174:

    legi Bruti epistolam non prudenter rescriptam: sed ipse viderit,

    let him see to that himself, id. Att. 12, 21, 1; so,

    viderit,

    Ov. A. A. 2, 371; id. Tr. 5, 2, 43; cf.:

    quam id recte faciam, viderint sapientes,

    Cic. Lael. 3, 10; and:

    quae (ars) quam sit facilis, illi viderint, qui, etc.... deinde etiam tu ipse videris, qui eam artem facilem esse dicis,

    id. de Or. 1, 58, 246:

    viderint ista officia viri boni,

    id. Quint. 17, 55.—
    2.
    To look out for, see to, care for, provide:

    atque idem (sapiens) ita acrem in omnis partis aciem intendit, ut semper videat sedem sibi ac locum sine molestiā vivendi,

    Cic. Tusc. 4, 17, 38:

    antecesserat Statius, ut prandium nobis videret,

    i. e. provide, id. Att. 5, 1, 3:

    dulciculae potionis aliquid videamus et cibi,

    id. Tusc. 3, 19, 46:

    aliud lenius (vinum),

    Ter. Heaut. 3, 1, 50:

    Philippum dixisse constabat, videndum sibi aliud esse consilium, illo senatu se rem publicam gerere non posse,

    Cic. de Or. 3, 1, 2:

    absque eo esset, Recte ego mihi vidissem,

    Ter. Phorm. 1, 4, 12.—
    3.
    To take care, see to it, make sure, with final clause:

    navem idoneam ut habeas, diligenter videbis,

    Cic. Fam. 16, 1, 2; cf.:

    videret, ut quam primum tota res transigeretur,

    id. Quint. 5, 20:

    ne fortuna mea desit, videte,

    Liv. 6, 18, 8.— Impers. pass.:

    videndum est, ne absit benignitas... tum, ut pro dignitate cuique tribuatur,

    Cic. Off. 1, 14, 42:

    ut Latine loquamur, non solum videndum est ut verba efferamus ea, etc.,

    id. de Or. 3, 11, 40; cf.:

    vos videte, quid aliae faciant isto loco feminae: et ne, cum velitis, exire non liceat,

    id. Fam. 14, 18, 2.—
    4.
    To see, i. e. reach, attain, obtain, enjoy.
    a.
    In gen.:

    qui suo toto consulatu somnum non viderit,

    Cic. Fam. 7, 30, 1.—
    b.
    Esp., to see, live to see a period or event:

    ex multis diebus, quos in vitā celeberrimos laetissimosque viderit,

    Cic. Lael. 3, 12:

    utinam eum diem videam, cum, etc.,

    id. Att. 16, 11, 1:

    duxi uxorem: quam ibi miseriam vidi!

    Ter. Ad. 5, 4, 13:

    spero multa vos liberosque vestros in re publicā bona esse visuros,

    Cic. Mil. 28, 78:

    multas jam summorum imperatorum clarissimas victorias aetas nostra vidit,

    id. ib. 28, 77:

    tantum pro! degeneramus a parentibus nostris, ut praeter quam oram illi Punicas vagari classes dedecus esse imperii sui duxerint, eam nos nunc plenam hostium jam factam videamus,

    Liv. 22, 14, 6; cf. id. 6, 14, 4.—
    5.
    Pregn., to see, i. e. go to see, visit (colloq.; cf.:

    viso, inviso): sed Septimium vide et Laenatem,

    Cic. Att. 12, 14, 1:

    quā re etiam Othonem vide,

    id. ib. 12, 37, 4:

    videbis ergo hominem, si voles,

    id. ib. 4, 12 init.:

    mane videas Plinium domi,

    Plin. Ep. 1, 5, 8; Suet. Tib. 7.— Pass., to receive attention, be visited, Amm. 14, 7, 10.—
    6.
    Me vide, rely on me, trust me, believe me, a formula of exhortation and assurance (ante-class.), Plaut. Trin. 3, 3, 79 Brix ad loc.; id. Mil. 2, 4, 23 Lorenz ad loc.; id. Rud. 3, 3, 18; id. Merc. 5, 4, 53; Ter. And. 2, 2, 13; id. Phorm. 4, 4, 30.—
    7.
    Pass., to be looked upon or regarded in any manner, i. e. to seem, appear to be or do any thing:

    numquam periculi fugā committendum est, ut imbelles timidique videamur,

    Cic. Off. 1, [p. 1989] 24, 83:

    ne id, quod speciem haberet honesti, pugnaret cum eo, quod utile videretur,

    id. ib. 3, 2, 7:

    multo rem turpiorem fore et iniquiorem visum iri intellegebant,

    id. Verr. 2, 2, 17, § 42; cf. id. de Or. 3, 11, 42:

    ex quo illorum beata mors videtur, horum vita laudabilis,

    id. Lael. 7, 23.—Parenthet. (cf. c. infra):

    cum ceteris, ut quidem videor, tum mihi ipse displiceo,

    Cic. Fam. 4, 13, 3:

    ea vocabula non, ut videntur, easdem res significant,

    id. ib. 3, 34, 84.—With dat. of pers.:

    cetera, quae quibusdam admirabilia videntur, etc.,

    Cic. Lael. 23, 86:

    digna mihi res cum omnium cognitione tum nostrā familiaritate visa est,

    id. ib. 1, 4:

    idonea mihi Laelii persona visa est, quae, etc.,

    id. ib.:

    a naturā mihi videtur potius quam ab indigentiā orta amicitia,

    id. ib. 8, 27:

    quae Aristoni et Pyrrhoni omnino visa sunt pro nihilo,

    id. Fin. 2, 13, 43:

    quod idem Scipioni videbatur,

    id. ib. 4, 14.—Parenthet. (cf. c. infra):

    quam nostris libris satis diligenter, ut tibi quidem videmur, expressimus,

    Cic. Att. 8, 11, 1:

    Philargyrus omnia de te, ut mihi quidem visus est, narravit,

    id. Fam. 4, 13, 3.—
    (β).
    With inf.:

    de familiari illo tuo videor audisse,

    Cic. de Or. 2, 10, 40; id. N. D. 1, 21, 58:

    satis facere rei publicae videmur, si, etc.,

    id. Cat. 1, 1, 2:

    ut beate vixisse videar, quia, etc.,

    id. Lael. 4, 15:

    solem e mundo tollere videntur, qui amicitiam e vitā tollunt,

    id. ib. 13, 47:

    videre jam videor populum a senatu disjunctum,

    id. ib. 12, 41; cf.:

    te vero, Caecili, quem ad modum sit elusurus, videre jam videor,

    id. Div. in Caecil. 14, 45:

    vere videor posse contendere,

    Nep. Att. 12, 4:

    audire videor undique congerentes nomina poëtarum,

    Quint. 10, 1, 56; Vell. 2, 14, 1; Plin. Ep. 10, 61 (69), 1; id. Pan. 17, 1.—With dat. of pers., Cic. Lael. 14, 51:

    videor mihi perspicere ipsius animum,

    id. Fam. 4, 13, 5:

    hoc mihi videor videre,

    id. Inv. 2, 57, 171. —
    (γ).
    With nom. and inf.:

    ut exstinctae potius amicitiae quam oppressae esse videantur,

    Cic. Lael. 21, 78:

    ut tamquam a praesentibus coram haberi sermo videretur,

    id. ib. 1, 3:

    quae (sapientia) videtur in hominem cadere posse,

    id. ib. 26, 100: visus 'st in somnis pastor ad me adpellere, Att. ap. Cic. Div. 1, 22, 44 B. and K.:

    ut Aratus ab Jove incipiendum putat, ita nos rite coepturi ab Homero videmur,

    Quint. 10, 1, 46.—With dat. of pers.:

    divitior mihi et affluentior videtur esse vera amicitia,

    Cic. Lael. 16, 58.—
    (δ).
    Impers., with acc. and inf. (rare; cf.

    creditur, in the same constr., and dicitur): non mihi videtur, ad beate vivendum satis posse virtutem,

    Cic. Tusc. 5, 5, 12:

    aliis videtur, non incohatam sed perfectam probationem hoc nomen accipere,

    Quint. 5, 10, 5 Spald.:

    quae vult videri, se esse prudentiam,

    Cic. Off. 3, 17, 71:

    quia videbatur et Limnaeam eodem tempore oppugnari posse,

    Liv. 36, 13, 9 Weissenb. ad loc.— Absol.:

    sed mihi contra ea videtur,

    Sall. J. 85, 2:

    seque facile, ut mihi videtur, expediunt,

    Cic. Fin. 1, 20, 66; id. Marcell. 3, 10.—
    b.
    In official decisions, as a guarded opinion instead of a positive declaration:

    majores nostri voluerunt, quae jurati judices cognovissent, ea non ut esse facta, sed ut videri pronuntiarent,

    Cic. Ac. 2, 47, 146:

    fecisse videri pronuntiat,

    id. Verr. 2, 5, 6, § 14:

    cum pontifices decressent, videri posse sine religione eam partem areae mihi restitui,

    id. Att. 4, 2, 3:

    consul adjecit Senatusconsultum, Ambraciam non videri vi captam esse,

    Liv. 38, 44, 6:

    Scipionis sententiam sequuntur, uti ante certam diem Caesar exercitum dimittat: si non faciat, eum adversus rempublicam facturum videri,

    Caes. B. C. 1, 2.—
    c.
    Pregn., videtur (alicui), it seems proper, right, or fit, it seems good to any one; he ( she, etc.) pleases, likes.
    (α).
    With dat. of pers.:

    tibi si videbitur, villis iis utere, quae, etc.,

    Cic. Fam. 14, 7, 3:

    velim Lentulum puerum visas eique de mancipiis, quae tibi videbitur, attribuas,

    id. Att. 12, 28, 3:

    qui imitamur, quos cuique visum est,

    id. Off. 1, 32, 118:

    ut consul, quem videretur ei, cum imperio mitteret, qui, etc.,

    Liv. 31, 3, 2; 29, 20, 4: si ei videretur, integram rem ad senatum reiceret, if he pleased, a formula of politeness, Liv. 26, 16, 4 Weissenb. ad loc.;

    31, 4, 2: ut, si videretur ei, maturaret venire,

    id. 34, 46, 5.—
    (β).
    Without dat.:

    ubi visum est, sub vesperum dispersi discedunt,

    Caes. B. G. 5, 58: eam quoque, si videtur, correctionem explicabo, Cic. Ac. 1, 9, 35:

    nunc, si videtur, hoc, illud alias,

    id. Tusc. 1, 11, 23: M. Num non vis audire, etc.? A. Ut videtur, as you will, id. ib. 1, 32, 77:

    si videatur,

    Liv. 6, 25, 2; 26, 22, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > video

  • 9 scisco

    scisco, scīvi, scītum, 3 ( dep. collat. form sciscor, acc. to Prisc. p. 799 P.), v. inch. a. [scio], to seek to know; to search, inquire.
    I.
    Lit. (ante-class. and very rare; cf., on the other hand, the deriv. sciscitor): praefestinamus, quae sit causa, sciscere, Afran. ap. Charis. p. 186 P.: ibo ad eam, ut sciscam, quid velint, Att. ap. Non. 505, 12; cf. Plaut. Am. 5, 1, 17.—
    II.
    Transf.
    A.
    Publicists' t. t., of the people, after inquiry or examination, to accept, approve, assent to something proposed; hence, to appoint, enact, decree, ordain, = rem cognitam jubere (cf. sancio):

    nullam illi (majores nostri) vim contionis esse voluerunt: quae scisceret plebes aut quae populus juberet summota contione, distributis partibus... auditis auctoribus, re multos dies promulgatā et cognitā, juberi vetarique voluerunt,

    Cic. Fl. 7, 15:

    illa legitima: consules populum jure rogaverunt populusque jure scivit,

    id. Phil. 1, 10, 26; cf.:

    rogationes plurimas propter vos populus scivit,

    Plaut. Curc. 4, 2, 23:

    rogationem Marciam de Liguribus magno consensu plebes scivit jussitque. Ex eo plebiscito, etc.,

    Liv. 42, 21 fin.:

    adeo id gratum plebi fuit ut id modo sciscerent juberentque, ut senatus decerneret, qui Romae regnaret,

    id. 1, 17 fin.:

    ad sciscendum plebi,

    id. 6, 35:

    si Gaditani sciverint nominatim de aliquo cive Romano, ut sit is civis Gaditanus,

    Cic. Balb. 11, 27; cf.:

    qui (Athenienses) sciverunt, ut, etc.,

    id. Off. 3, 11, 46.— Pass.:

    multa perniciose sciscuntur in populis (with sancire),

    Cic. Leg. 2, 5, 13; cf.:

    illud stultissimum, existimare omnia justa esse, quae scita sint in populorum institutis aut legibus,

    id. ib. 1, 15, 42 (v. also under P. a.).— Poet., with obj.-clause:

    munera Martis Aequent imperio et solem concedere nocti Sciscant,

    Sil. 7, 545.—
    2.
    Transf., in gen. (like decerno), of an individual, to approve, assent to, vote for any thing:

    qui ulteriorem (Galliam decernit), ostendit, eam se sciscere legem, quam esse legem neget,

    Cic. Prov. Cons. 15, 36:

    quod primus scivit legem de publicanis, etc.,

    id. Planc. 14, 35. —
    B.
    To learn, ascertain, know:

    ut illi id factum sciscerent,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 68: praefestinamus quae sit causa sciscere, quod, etc., Afran. ap. Charis. 2, p. 186 P. (Com. Rel. v. 396 Rib.). —
    III.
    Trop., of nature, to decree, establish:

    confirmat antem illud vel maxime quod ipsa natura, ut ait ille, sciscet et probet,

    Cic. Fin. 1, 7, 23.—Hence, scī-tus, a, um, P. a.
    A.
    (Acc. to I.) Mid. (orig., that has informed himself, obtained knowledge, had experience; hence), knowing, shrewd, wise, acute, experienced, skilful, adroit, etc. (of persons; mostly poet.; not in Cic., but cf. 2.; syn.: callidus, versatus): doctu', fidelis... Scitus, etc., Enn. ap. Gell. 12, 4, 4 (Ann. v. 251 Vahl.):

    hominem astutum, doctum, scitum et callidum,

    Plaut. Ps. 1, 3, 151:

    mulier scita atque prudens,

    Gell. 13, 4 fin.: scitus agaso, Enn. ap. Fest. p. 330 Müll. (Ann. v. 217 Vahl.):

    sycophanta,

    Plaut. Am. 1, 3, 8:

    homo,

    Ter. Eun. 2, 2, 23:

    convivator,

    a clever, dexterous host, Liv. 35, 49:

    scitus bellum (venereum) init,

    Plaut. Truc. 5, 42:

    ea mulieris scitae comitas,

    Gell. 13, 4, 3.— Comp.:

    non sum scitior, quae hos rogem, etc.,

    Plaut. Cist. 4, 2, 12.— Poet. and in post - Aug. prose with gen.:

    Nessus scitus vadorum,

    acquainted with, Ov. M. 9, 108:

    Thalia lyrae,

    id. F. 5, 54:

    Sthenelus pugnandi,

    Quint. 9, 3, 10 Spald. N. cr. —With obj.-clause ( poet.):

    scitus accendere corda Laudibus,

    Sil. 17, 293:

    accendere Martem,

    id. 15, 594.—
    b.
    Of things, fit, suitable, proper, judicious, sensible, witty, etc.:

    pulcre scripsti: scitum syngraphum!

    Plaut. As. 4, 1, 57:

    scito illa quidem (scripsit) sermone et Attico,

    Cic. N. D. 1, 33, 93; cf.

    interrogationes,

    Quint. 5, 7, 28.— Sup.:

    oratio optima et scitissima,

    Plaut. Stich. 1, 3, 30:

    si quid (dictum) est, quod mihi scitum esse videatur et homini ingenuo dignum atque docto, non aspernor,

    Cic. Planc. 14, 35; cf. id. Or. 16, 51:

    oratoris dictum,

    Tac. A. 6, 20.—Esp. in the phrase scitum est, it is a witty or acute saying; shrewd, clever: vetus illud Catonis admodum scitum est, qui mirari se aiebat, quod non rideret haruspex, haruspicem cum vidisset, Cic. Div. 2, 24, 51; cf.:

    scitum est illud Catonis, ut multa: Melius, etc.,

    id. Lael. 24, 90;

    Scytharum legati,

    Plin. 14, 22, 28, § 148:

    scitum est, inter Protogenem et eum (Apellem) quod accidit,

    a clever thing, id. 35, 10, 36, § 81:

    hoc Scitum est, periculum ex aliis facere, tibi quod ex usu siet,

    Ter. Heaut. 1, 2, 36; cf. id. Phorm. 5, 4, 2:

    scitum est causam conferre in tempus,

    Cic. de Or. 3, 61, 228.—
    2.
    Transf., beautiful, elegant, fine, etc. (mostly ante- and post-class.;

    syn.: venustus, bellus): satis scitum filum mulieris,

    Plaut. Merc. 4, 4, 15; cf.

    Iphis,

    Petr. 63, 3:

    mulierculae formae scitioris,

    Lampr. Commod. 2 fin. (v. perscitus):

    vox admodum scita et canora,

    Gell. 18, 5, 2:

    haec nox scita'st exercendo scorto,

    Plaut. Am. 1, 1, 132; cf. scitamenta.—
    B.
    (Acc. to II. A.) Subst.: scītum, i. n., an ordinance, statute, decree; esp. in connection with plebis (plebei, v. plebs), or, in one word, plebiscitum, an ordinance or decree of the people or of the citizens (opp. to senatusconsultum, a decree of the Senate):

    scita plebei appellantur ea, quae plebs suo suffragio sine patribus jussit, plebeio magistratu rogante,

    Fest. p. 293 Müll.; cf. Lael. Felix ap. Gell. 15, 27, 4:

    quo plebiscito decreta a senatu est quaestio, etc.,

    Cic. Fin. 2, 16, 54:

    quae (lex) postea plebiscito Canuleio abrogata est,

    id. Rep. 2, 37, 63:

    plebiscitis consularem potestatem minuere,

    id. de Or. 2, 48, 199 et saep. (v. 2. scitus).—In a lusus verbb. with scitus, A.: Ps. Ecquid is homo scitus est? Ch. Plebiscitum non est scitius, Plaut. Ps. 2, 4, 58.—In the order scitum plebis:

    de altero aedile scitum plebis est factum rogantibus tribunis,

    Liv. 31, 50 fin.; 10, 22 fin.:

    scita plebis injuncta patribus,

    id. 3, 67; 22, 26;

    Populi is used instead of plebis when the decrees of other nations are spoken of: cum lex esset Athenis, ne quis populi scitum faceret, ut quisquam coronā donaretur, etc.,

    Cic. Opt. Gen. 7, 19:

    Athenienses quibusdam temporibus sublato Areopago nihil nisi populi scitis ac decretis agebant,

    id. Rep. 1, 27, 43; so,

    in one word, populiscitum,

    Nep. Alcib. 5, 4; id. Epam. 7, 4; id. Phoc. 2, 2:

    ut nullum de eā re scitum populi fieret aut litteris mandaretur,

    Liv. 45, 25. Tacitus is the first who has populi scita for decrees of the Roman people, Tac. A. 3, 58.—Of Roman popular decrees also simply scita:

    cum scita ac jussa nostra sua sententia comprobat,

    Cic. Balb. 18, 42.—Rarely of other public or official ordinances (cf.:

    decreta, edicta, jussa): (Numa) omnia publica privataque sacra Pontificis scitis subjecit,

    Liv. 1, 20:

    quo minus ferociter aliorum (decemvirorum) scitis adversarentur,

    id. 3, 33; Plin. 14, 22, 28, § 146:

    regis,

    Vulg. Esth. 3, 8.—
    2.
    Transf. (with decretum and placitum) as a transl. of the Gr. dogma, a maxim, tenet, dogma, Sen. Ep. 95, 10.— Adv.: scītē (acc. to A.), shrewdly, cleverly, skilfully, adroitly, nicely, tastefully, elegantly (class.):

    eho, nimium scite scitus es,

    Plaut. Cas. 3, 1, 8; cf.:

    tondetur nimium scite,

    id. Merc. 3, 1, 28:

    satis scite et probe,

    id. Trin. 3, 3, 56; id. Bacch. 2, 3, 69; id. Mil. 4, 2, 74; id. Trin. 3, 3, 53; Ter. Heaut. 4, 4, 7; Cic. Fam. 11, 16, 1 (with commode):

    (rationes) ita sunt perscriptae scite et litterate, ut, etc.,

    id. Pis. 25, 61; cf.:

    scite et venuste facta,

    id. Verr. 2, 2, 35, § 87:

    illa ex patellis quae evellerat, ita scite in aureis poculis inligabat, etc.,

    id. ib. 2, 4, 24, §

    54: non scite (dictum),

    id. Att. 14, 20, 3; so,

    dictum,

    Plin. 36, 22, 48, § 166:

    scite loqui,

    Liv. 10, 19:

    parum scite convivium exornare,

    Sall. J. 85, 39; cf. Liv. 4, 44 fin.Comp.:

    scitius,

    Gell. 4, 11, 10.— Sup.:

    scitissime,

    Plaut. Stich. 1, 3, 116; Gell. 10, 11, 6; App. M. 9, p. 212, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > scisco

  • 10 sciscor

    scisco, scīvi, scītum, 3 ( dep. collat. form sciscor, acc. to Prisc. p. 799 P.), v. inch. a. [scio], to seek to know; to search, inquire.
    I.
    Lit. (ante-class. and very rare; cf., on the other hand, the deriv. sciscitor): praefestinamus, quae sit causa, sciscere, Afran. ap. Charis. p. 186 P.: ibo ad eam, ut sciscam, quid velint, Att. ap. Non. 505, 12; cf. Plaut. Am. 5, 1, 17.—
    II.
    Transf.
    A.
    Publicists' t. t., of the people, after inquiry or examination, to accept, approve, assent to something proposed; hence, to appoint, enact, decree, ordain, = rem cognitam jubere (cf. sancio):

    nullam illi (majores nostri) vim contionis esse voluerunt: quae scisceret plebes aut quae populus juberet summota contione, distributis partibus... auditis auctoribus, re multos dies promulgatā et cognitā, juberi vetarique voluerunt,

    Cic. Fl. 7, 15:

    illa legitima: consules populum jure rogaverunt populusque jure scivit,

    id. Phil. 1, 10, 26; cf.:

    rogationes plurimas propter vos populus scivit,

    Plaut. Curc. 4, 2, 23:

    rogationem Marciam de Liguribus magno consensu plebes scivit jussitque. Ex eo plebiscito, etc.,

    Liv. 42, 21 fin.:

    adeo id gratum plebi fuit ut id modo sciscerent juberentque, ut senatus decerneret, qui Romae regnaret,

    id. 1, 17 fin.:

    ad sciscendum plebi,

    id. 6, 35:

    si Gaditani sciverint nominatim de aliquo cive Romano, ut sit is civis Gaditanus,

    Cic. Balb. 11, 27; cf.:

    qui (Athenienses) sciverunt, ut, etc.,

    id. Off. 3, 11, 46.— Pass.:

    multa perniciose sciscuntur in populis (with sancire),

    Cic. Leg. 2, 5, 13; cf.:

    illud stultissimum, existimare omnia justa esse, quae scita sint in populorum institutis aut legibus,

    id. ib. 1, 15, 42 (v. also under P. a.).— Poet., with obj.-clause:

    munera Martis Aequent imperio et solem concedere nocti Sciscant,

    Sil. 7, 545.—
    2.
    Transf., in gen. (like decerno), of an individual, to approve, assent to, vote for any thing:

    qui ulteriorem (Galliam decernit), ostendit, eam se sciscere legem, quam esse legem neget,

    Cic. Prov. Cons. 15, 36:

    quod primus scivit legem de publicanis, etc.,

    id. Planc. 14, 35. —
    B.
    To learn, ascertain, know:

    ut illi id factum sciscerent,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 68: praefestinamus quae sit causa sciscere, quod, etc., Afran. ap. Charis. 2, p. 186 P. (Com. Rel. v. 396 Rib.). —
    III.
    Trop., of nature, to decree, establish:

    confirmat antem illud vel maxime quod ipsa natura, ut ait ille, sciscet et probet,

    Cic. Fin. 1, 7, 23.—Hence, scī-tus, a, um, P. a.
    A.
    (Acc. to I.) Mid. (orig., that has informed himself, obtained knowledge, had experience; hence), knowing, shrewd, wise, acute, experienced, skilful, adroit, etc. (of persons; mostly poet.; not in Cic., but cf. 2.; syn.: callidus, versatus): doctu', fidelis... Scitus, etc., Enn. ap. Gell. 12, 4, 4 (Ann. v. 251 Vahl.):

    hominem astutum, doctum, scitum et callidum,

    Plaut. Ps. 1, 3, 151:

    mulier scita atque prudens,

    Gell. 13, 4 fin.: scitus agaso, Enn. ap. Fest. p. 330 Müll. (Ann. v. 217 Vahl.):

    sycophanta,

    Plaut. Am. 1, 3, 8:

    homo,

    Ter. Eun. 2, 2, 23:

    convivator,

    a clever, dexterous host, Liv. 35, 49:

    scitus bellum (venereum) init,

    Plaut. Truc. 5, 42:

    ea mulieris scitae comitas,

    Gell. 13, 4, 3.— Comp.:

    non sum scitior, quae hos rogem, etc.,

    Plaut. Cist. 4, 2, 12.— Poet. and in post - Aug. prose with gen.:

    Nessus scitus vadorum,

    acquainted with, Ov. M. 9, 108:

    Thalia lyrae,

    id. F. 5, 54:

    Sthenelus pugnandi,

    Quint. 9, 3, 10 Spald. N. cr. —With obj.-clause ( poet.):

    scitus accendere corda Laudibus,

    Sil. 17, 293:

    accendere Martem,

    id. 15, 594.—
    b.
    Of things, fit, suitable, proper, judicious, sensible, witty, etc.:

    pulcre scripsti: scitum syngraphum!

    Plaut. As. 4, 1, 57:

    scito illa quidem (scripsit) sermone et Attico,

    Cic. N. D. 1, 33, 93; cf.

    interrogationes,

    Quint. 5, 7, 28.— Sup.:

    oratio optima et scitissima,

    Plaut. Stich. 1, 3, 30:

    si quid (dictum) est, quod mihi scitum esse videatur et homini ingenuo dignum atque docto, non aspernor,

    Cic. Planc. 14, 35; cf. id. Or. 16, 51:

    oratoris dictum,

    Tac. A. 6, 20.—Esp. in the phrase scitum est, it is a witty or acute saying; shrewd, clever: vetus illud Catonis admodum scitum est, qui mirari se aiebat, quod non rideret haruspex, haruspicem cum vidisset, Cic. Div. 2, 24, 51; cf.:

    scitum est illud Catonis, ut multa: Melius, etc.,

    id. Lael. 24, 90;

    Scytharum legati,

    Plin. 14, 22, 28, § 148:

    scitum est, inter Protogenem et eum (Apellem) quod accidit,

    a clever thing, id. 35, 10, 36, § 81:

    hoc Scitum est, periculum ex aliis facere, tibi quod ex usu siet,

    Ter. Heaut. 1, 2, 36; cf. id. Phorm. 5, 4, 2:

    scitum est causam conferre in tempus,

    Cic. de Or. 3, 61, 228.—
    2.
    Transf., beautiful, elegant, fine, etc. (mostly ante- and post-class.;

    syn.: venustus, bellus): satis scitum filum mulieris,

    Plaut. Merc. 4, 4, 15; cf.

    Iphis,

    Petr. 63, 3:

    mulierculae formae scitioris,

    Lampr. Commod. 2 fin. (v. perscitus):

    vox admodum scita et canora,

    Gell. 18, 5, 2:

    haec nox scita'st exercendo scorto,

    Plaut. Am. 1, 1, 132; cf. scitamenta.—
    B.
    (Acc. to II. A.) Subst.: scītum, i. n., an ordinance, statute, decree; esp. in connection with plebis (plebei, v. plebs), or, in one word, plebiscitum, an ordinance or decree of the people or of the citizens (opp. to senatusconsultum, a decree of the Senate):

    scita plebei appellantur ea, quae plebs suo suffragio sine patribus jussit, plebeio magistratu rogante,

    Fest. p. 293 Müll.; cf. Lael. Felix ap. Gell. 15, 27, 4:

    quo plebiscito decreta a senatu est quaestio, etc.,

    Cic. Fin. 2, 16, 54:

    quae (lex) postea plebiscito Canuleio abrogata est,

    id. Rep. 2, 37, 63:

    plebiscitis consularem potestatem minuere,

    id. de Or. 2, 48, 199 et saep. (v. 2. scitus).—In a lusus verbb. with scitus, A.: Ps. Ecquid is homo scitus est? Ch. Plebiscitum non est scitius, Plaut. Ps. 2, 4, 58.—In the order scitum plebis:

    de altero aedile scitum plebis est factum rogantibus tribunis,

    Liv. 31, 50 fin.; 10, 22 fin.:

    scita plebis injuncta patribus,

    id. 3, 67; 22, 26;

    Populi is used instead of plebis when the decrees of other nations are spoken of: cum lex esset Athenis, ne quis populi scitum faceret, ut quisquam coronā donaretur, etc.,

    Cic. Opt. Gen. 7, 19:

    Athenienses quibusdam temporibus sublato Areopago nihil nisi populi scitis ac decretis agebant,

    id. Rep. 1, 27, 43; so,

    in one word, populiscitum,

    Nep. Alcib. 5, 4; id. Epam. 7, 4; id. Phoc. 2, 2:

    ut nullum de eā re scitum populi fieret aut litteris mandaretur,

    Liv. 45, 25. Tacitus is the first who has populi scita for decrees of the Roman people, Tac. A. 3, 58.—Of Roman popular decrees also simply scita:

    cum scita ac jussa nostra sua sententia comprobat,

    Cic. Balb. 18, 42.—Rarely of other public or official ordinances (cf.:

    decreta, edicta, jussa): (Numa) omnia publica privataque sacra Pontificis scitis subjecit,

    Liv. 1, 20:

    quo minus ferociter aliorum (decemvirorum) scitis adversarentur,

    id. 3, 33; Plin. 14, 22, 28, § 146:

    regis,

    Vulg. Esth. 3, 8.—
    2.
    Transf. (with decretum and placitum) as a transl. of the Gr. dogma, a maxim, tenet, dogma, Sen. Ep. 95, 10.— Adv.: scītē (acc. to A.), shrewdly, cleverly, skilfully, adroitly, nicely, tastefully, elegantly (class.):

    eho, nimium scite scitus es,

    Plaut. Cas. 3, 1, 8; cf.:

    tondetur nimium scite,

    id. Merc. 3, 1, 28:

    satis scite et probe,

    id. Trin. 3, 3, 56; id. Bacch. 2, 3, 69; id. Mil. 4, 2, 74; id. Trin. 3, 3, 53; Ter. Heaut. 4, 4, 7; Cic. Fam. 11, 16, 1 (with commode):

    (rationes) ita sunt perscriptae scite et litterate, ut, etc.,

    id. Pis. 25, 61; cf.:

    scite et venuste facta,

    id. Verr. 2, 2, 35, § 87:

    illa ex patellis quae evellerat, ita scite in aureis poculis inligabat, etc.,

    id. ib. 2, 4, 24, §

    54: non scite (dictum),

    id. Att. 14, 20, 3; so,

    dictum,

    Plin. 36, 22, 48, § 166:

    scite loqui,

    Liv. 10, 19:

    parum scite convivium exornare,

    Sall. J. 85, 39; cf. Liv. 4, 44 fin.Comp.:

    scitius,

    Gell. 4, 11, 10.— Sup.:

    scitissime,

    Plaut. Stich. 1, 3, 116; Gell. 10, 11, 6; App. M. 9, p. 212, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > sciscor

  • 11 āgnōscō (ad-gn- or ad-n-)

        āgnōscō (ad-gn- or ad-n-) nōvī, nitus, ere,    to recognize, identify, make out: illa reminiscendo: nomine audito virum, L.: veterem amicum, V.: non agnoscendum os, O.: hominem, Ph.: Augusti laudes, praise appropriate to Augustus, H.: accipio adgnoscoque deos, accept the omen, and discern the hand of the gods, V.: adgnoscunt spolia inter se, i. e. by the spoils identify the dead, V.: Ipse certe agnoscet, will recognize (the picture I drew of him): virtus cum suum lumen agnovit in alio, appreciated.—To declare, recognize, acknowledge as one's own: mihi tantum tribui quantum nec agnosco nec postulo, admit as due to me: quem ille natum non agnorat, at his birth, N.: prolem, O.: me ducem, L.— Pass: cuius (Iovis) oraculo adgnoscor, as his son, Cu.—To acknowledge as true, recognize, assent to, approve: me non esse inopem: facti gloriam: crimen.—With ex, to acquire knowledge by, know through: Deum ex operibus eius: agnosco ex me, from my own experience.—To understand, mark, perceive the meaning of: verbum: gemitum, V.: sonitum, V.

    Latin-English dictionary > āgnōscō (ad-gn- or ad-n-)

  • 12 cōgnitus

        cōgnitus adj. with comp. and sup.    [P. of cognosco], known, acknowledged, approved: res plane: homo virtute cognitā: cognitiora (mala), O.: haec esse cognitissima, Ct.: nulli cognitius, O.
    * * *
    I
    cognita, cognitum ADJ
    known (from experience/carnally)), tried/proved; noted, acknowledged/recognized
    II
    act of getting to know/becoming acquainted with

    Latin-English dictionary > cōgnitus

  • 13 habeō

        habeō uī (old perf subj. habessit for habuerit, C.), itus, ēre    [HAB-], to have, hold, support, carry, wear: arma: anulum: arma hic paries habebit, H.: coronam in capite: soccos et pallium: catenas: Faenum in cornu, H.: aquilam in exercitu, S.— To have, hold, contain: quod (fanum) habebat auri: non me Tartara habent, V.: quem quae sint habitura deorum Concilia, etc., V.: Quae regio Anchisen habet? V.: quod habet lex in se: suam (nutricem) cinis ater habebat, V.— To have, hold, occupy, inhabit: urbem, S.: arcem: quā Poeni haberent (sc. castra), L.: Hostis habet muros, V. —Of relation or association, to have: in matrimonio Caesenniam: eos in loco patrui: uxores: patrem: (legionem) secum, Cs.: apīs in iubā: mecum scribas: quibus vendant, habere, Cs.: conlegam in praeturā Sophoclem: civitates stipendiarias, Cs.: cognitum Scaevolam: inimicos civīs: duos amicissimos: eum nuptiis adligatum: quem pro quaestore habuit.— To have, be furnished with: voltum bonum, S.: pedes quinque: Angustos aditūs, V.: manicas, V.— To have, hold, keep, retain, detain: haec cum illis sunt habenda (opp. mittenda), T.: si quod accepit habet: Bibulum in obsidione, Cs.: in liberis custodiis haberi, S.: in vinculis habendi, S.: mare in potestate, Cs.: in custodiam habitus, lodged, L.: ordines, preserve, S.: alios in eā fortunā, ut, etc., L.: exercitus sine inperio habitus, S.: Marium post principia, station, S.: Loricam Donat habere viro, gives to keep, V.: inclusum senatum.—Of ownership or enjoyment, to have, own, possess, be master of: agros: Epicratis bona omnia: in Italiā fundum: quod non desit, H.: (divitias) honeste, enjoy, S.: (leges) in monumentis habemus, i. e. are extant: sibi hereditatem: illam suas res sibi habere iussit (the formula of divorcing a wife): in vestrā amicitiā divitias, S.: nos Amaryllis habet, has my love, V.: habeo, non habeor a Laide: habet in nummis, in praediis, is rich: ad habendum nihil satis esse: amor habendi, V.: Unde habeas, quaerit nemo, sed oportet habere, Iu.— To have, get, receive, obtain: a me vitam, fortunas: imperium a populo R.: habeat hoc praemi tua indignitas: granum ex provinciā: plus dapis, H.: Partem opere in tanto, a place, V.: graviter ferit atque ita fatur, Hoc habet, it reaches him, V.: certe captus est, habet! (i. e. volneratus est) T.— To find oneself, be, feel, be situated, be off, come off: se non graviter: bene habemus nos: praeclare se res habebat: quo pacto se habeat provincia: bene habent tibi principia, T.: bene habet, it is well: atqui Sic habet, H.: credin te inpune habiturum? escape punishment, T.: virtus aeterna habetur, abides, S.— To make, render: uti eos manifestos habeant, S.: pascua publica infesta, L.—With P. perf. pass., periphrast. for perf act.: vectigalia redempta, has brought in and holds, Cs.: domitas libidines: quae conlecta habent Stoici: de Caesare satis dictum: pericula consueta, S.: neque ea res falsum me habuit, S.: edita facinora, L.— To treat, use, handle: duriter se, T.: equitatu agmen adversariorum male, Cs.: exercitum luxuriose, S.: eos non pro vanis hostibus, sed liberaliter, S.: saucii maiore curā habiti, L.— To hold, direct, turn, keep: iter hac, T.: iter ad legiones, Cs.— To hold, pronounce, deliver, utter, make: orationem de ratione censoriā: contionem ad urbem: post habitam contionem: gratulationibus habendis celebramur: quae (querelae) apud me de illo habebantur: verba.— To hold, convene, conduct, cause to take place: comitia haberi siturus: senatum, Cs.: censum: Consilium summis de rebus, V.— To hold, govern, administer, manage, wield: rem p., S.: qui cultus habendo Sit pecori, V.: animus habet cuncta, neque ipse habetur, S.: aptat habendo Ensem, V.—Of rank or position, to hold, take, occupy: priores partīs Apud me, T.: Statum de tribus secundarium.—Fig., to have, have in mind, entertain, cherish, experience, exhibit, be actuated by: si quid consili Habet, T.: alienum animum a causā: tantum animi ad audaciam: plus animi quam consili: amorem in rem p.: in consilio fidem: gratiam, gratias habere; see gratia.— To have, have in mind, mean, wish, be able: haec habebam fere, quae te scire vellem, this was in substance what, etc.: haec habui de amicitiā quae dicerem: quod huic responderet, non habebat: haec fere dicere habui de, etc.: illud adfirmare pro certo habeo, L.—Prov.: quā digitum proferat non habet.—With P. fut. pass., to have, be bound: utrumne de furto dicendum habeas, Ta.: si nunc primum statuendum haberemus, Ta. — To have, have in mind, know, be acquainted with, be informed of: regis matrem habemus, ignoramus patrem: habes consilia nostra, such are: In memoriā habeo, I remember, T.: age, si quid habes, V.—With in animo, to have in mind, purpose, intend, be inclined: rogavi, ut diceret quid haberet in animo: istum exheredare in animo habebat: hoc (flumen) transire, Cs.: bello eum adiuvare, L. — To have in mind, hold, think, believe, esteem, regard, look upon: neque vos neque deos in animo, S.: haec habitast soror, T.: alquos magno in honore, Cs.: Iunium (mensem) in metu, be afraid of: omnīs uno ordine Achivos, all alike, V.: hi numero inpiorum habentur, Cs.: quem nefas habent nominare: deos aeternos: habitus non futtilis auctor, V.: cum esset habendus rex: non nauci augurem: cuius auctoritas magni haberetur, Cs.: id pro non dicto habendum, L.: sic habeto, non esse, etc.: non necesse habeo dicere: eam rem habuit religioni, a matter of conscience: ludibrio haberi, T.: duritiam voluptati, regard as pleasure, S.— To have, have received, have acquired, have made, have incurred: a me beneficia, Cs.: tantos progressūs in Stoicis.—With satis, to have enough, be content, be satisfied: sat habeo, T.: a me satis habent, tamen plus habebunt: non satis habitum est, quaeri, etc.— To have, be characterized by, exercise, practise: salem, T.: habet hoc virtus, ut, etc., this is characteristic of merit: locus nihil habet religionis: celerem motum, Cs.: neque modum neque modestiam, S.: silentium haberi iussit, observed, S.: habebat hoc Caesar, quem cognorat, etc., this was Caesar's way: ornamenta dicendi.— To have, involve, bring, render, occasion, produce, excite: primus adventus equitatūs habuit interitum: habet amoenitas ipsa inlecebras: latrocinia nullam habent infamiam, Cs.— To hold, keep, occupy, engage, busy, exercise, inspire: hoc male habet virum, vexes, T.: animalia somnus habebat, V.: sollicitum te habebat cogitatio periculi: Qui (metus) maior absentīs habet, H.— To take, accept, bear, endure: eas (iniurias) gravius aequo, S.: aegre filium id ausum, L.— To keep, reserve, conceal: Non clam me haberet quod, etc., T.: secreto hoc audi, tecum habeto.— To keep, spend, pass: adulescentiam, S.: aetatem procul a re p., S.—With rem, to have to do, be intimate: quocum uno rem habebam, T.
    * * *
    habere, habui, habitus V
    have, hold, consider, think, reason; manage, keep; spend/pass (time)

    Latin-English dictionary > habeō

  • 14 innotesco

    in-nōtesco, tui, 3, v. inch. n.
    I.
    To become known or noted.
    (α).
    With abl.:

    fraude,

    Phaedr. 1, 10, 1:

    nostris innotuit illa libellis,

    Ov. Am. 3, 12, 7:

    petulanti pictura,

    Plin. 35, 11, 40, § 140:

    sceleribus,

    Val. Max. 8, 14, 3 ext.
    (β).
    Absol.:

    quod ubi innotuit,

    Liv. 22, 61, 4:

    carmina quae vulgo innotuerunt,

    Suet. Ner. 42; Tac. Or. 10. —
    B.
    Transf., of daylight, to become clear:

    innotescente jam luce,

    Amm. 19, 18 init.
    II.
    (I. q. cognosco.) To come to know, to learn by experience, Dig. 26, 7, 5, § 10.

    Lewis & Short latin dictionary > innotesco

См. также в других словарях:

  • experience — ex‧pe‧ri‧ence [ɪkˈspɪəriəns ǁ ˈspɪr ] noun [uncountable] 1. knowledge or skill gained from doing a particular job: • He is a high up executive who has years of experience in advising investors • Applicants will normally have at least two years… …   Financial and business terms

  • know — 1 verb past tense knew, past participle known INFORMATION 1 (intransitive, transitive not in progressive) to have information about something: Who knows the answer? | Do you happen to know the time? | When are they arriving? Maybe Mrs. Mott knows …   Longman dictionary of contemporary English

  • know — know1 [ nou ] (past tense knew [ nu ] ; past participle known [ noun ] ) verb never progressive *** ▸ 1 learn/understand ▸ 2 be familiar with ▸ 3 use particular name for ▸ 4 remember someone for something ▸ 5 experience ▸ 6 have learned something …   Usage of the words and phrases in modern English

  • know — I UK [nəʊ] / US [noʊ] verb [never progressive] Word forms know : present tense I/you/we/they know he/she/it knows present participle knowing past tense knew UK [njuː] / US [nu] past participle known UK [nəʊn] / US [noʊn] *** Ways of saying I don… …   English dictionary

  • experience — ex|pe|ri|ence1 W1S1 [ıkˈspıəriəns US ˈspır ] n ▬▬▬▬▬▬▬ 1¦(knowledge/skill)¦ 2¦(knowledge of life)¦ 3¦(something that happens)¦ 4 the black/female/Russian etc experience 5 work experience ▬▬▬▬▬▬▬ [Date: 1300 1400; : French; Origin: Latin… …   Dictionary of contemporary English

  • experience — {{Roman}}I.{{/Roman}} noun 1 knowledge/skill obtained by seeing/doing sth ADJECTIVE ▪ considerable, extensive, great, long, vast, wide ▪ limited, little …   Collocations dictionary

  • know-how — [ noao ] n. m. inv. • 1970; expr. angl., littéralt « savoir comment » ♦ Anglic. Savoir faire, connaissances techniques particulières. « Un marché des licences, brevets, know how » (Science et Vie, 1973). ● know how nom masculin invariable… …   Encyclopédie Universelle

  • know — [nō] vt. knew, known, knowing [ME knowen < OE cnawan, akin to OHG cnāhan < IE base * ĝen , *ĝnō , to know, apprehend > CAN1, KEN, L gnoscere, to know, Gr gignōskein] 1. to have a clear perception or understanding of; be sure of or well… …   English World dictionary

  • know one's way around — or[know one s way about] {v. phr.} 1. To understand how things happen in the world; he experienced in the ways of the world. * /The sailor had been in the wildest ports in the world. He knew his way around./ Compare: HAVE BEEN AROUND. 2. or… …   Dictionary of American idioms

  • know one's way around — or[know one s way about] {v. phr.} 1. To understand how things happen in the world; he experienced in the ways of the world. * /The sailor had been in the wildest ports in the world. He knew his way around./ Compare: HAVE BEEN AROUND. 2. or… …   Dictionary of American idioms

  • know what it is — 1. To know what is involved in an action or experience 2. To have experienced or suffered it • • • Main Entry: ↑what * * * know what it is (or to know what it s like) : to have experience with a situation, activity, or condition He knows what it… …   Useful english dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»